İzmir ve Türkiye geneli araştırmalarında 14 Mayıs ve 28 Mayıs Seçimleri'ne dair dikkat çeken tahminlerde bulunan İntegral Araştırma Şirketi'nin Koordinatörü Ümit Yaldız, SONKALE TV canlı yayınına konuk oldu. Gazeteci Mustafa Akbaş'ın sorularını yanıtlayan Yaldız, sonuçların yerel seçimler için önemli şifreler barındırdığına dikkat çekti.
Birçok araştırma şirketinin özellikle seçimin birinci turunda büyük yanılgılar yaşadığını ve bundan dolayı özür dilediğini belirten Ümit Yaldız, İntegral olarak İzmir ve Türkiye'de sonucu yakın oranlarda doğru tahmin ettiklerini vurguladı.
CHP'YE 4 PARTİNİN KATKISI OLMADI
Seçim sonuçlarını değerlendiren ve İzmir özelinde partilerin performansları ile ilgili konuşan Yaldız şunları kaydetti:
"Türkiye karpuz gibi ikiye bölünmüş durumda. Türkiye'de toplumsal siyasal bir muhalefet var. Bunun karşılığı yüzde 48. Yerel seçimde sadece bu denge bozulur gibi oldu ama orada bile Cumhur İttifakı'nın oranı yine yüksek. Cumhuriyet Halk Partisi son 21 senedir yüzde 20 ile 25 arasında gidip geliyor. 26-27 olmuyor. Oraya demir attı. Bu seçimi diğerlerinden ayıran, parti seçimi olduğu kadar ittifak seçimi. Cumhuriyet Halk Partisi 4 başka parti ile beraber seçime girdi. En temel hikaye orada. CHP'nin zaten Türkiye genelinde oyu var. 4 partinin katkısı tartışılıyor bugün. Diğer partililerin yetkilileri '3-4 puan getirdik' diyor. Nasreddin Hoca'nın kedi ciğer hikayesi var. Ciğer buradaysa kedi nerede, kedi buradaysa ciğer nerede? Bu partilerin CHP'ye katkısı olmadı. İzmir'de de olmadı. Minimize düzeylerde olmuştur. Zaten bu partilerin İzmir özelindeki katkısı bizim yaptığımız araştırmalarda binde 9'du.
"EN BÜYÜK DÜŞÜŞ YEŞİL SOL PARTİ'DE"
CHP başarılı mıdır? CHP, Kemal Kılıçdaroğlu da dahil olmak üzere İzmir'de gerçek potansiyeline ulaşamadı. Milletvekili sayıları üzerinden bunu ölçemeyiz. Milletvekili sayılarında da artış olmadı. Bir önceki seçimde 14'tü. Yine 14 oldu. 4'ünü başka partilere verdiler. Şu anda AK Parti'nin 8, CHP'nin 10 vekili var. Hasbel kader bir Mehmet Ali Çelebi çıksa 9-10 olacak. İzmirliler'in yüzde 68.7'si başkanlık sistemine hayır dedi. Kılıçdaroğlu'nun oyu yüzde 67'dir. CHP son seçimde yüzde 41-5 civarında oy almıştı 5 yıl evvel. Şu an da ona yakın oy aldı ama işin içinde diğer partiler de var. İYİ Parti'de de aynı düzey söz konusu. Bir milletvekilini kıl payı artırdılar. AK Parti başarılı mı? Yüzde 28'lerden 25'lere düşmüş. Türkiye genelindeki düşüşe göre İzmir'deki daha minimize. Türkiye genelinde yüzde 42'den 35'lere gerileyen bir AK Parti var. İzmir'de 28'den 25'e düşüş var. En büyük düşüşü Yeşil Sol yaşadı. Yüzde 4'lük düşüş var."
.jpg)
"DEDELERLE BU İŞ OLMAZ, SİYASETİN YAŞI 50'NİN ALTINA İNMELİ"
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun partideki geleceği ile ilgili tartışmalara değinen Yaldız, şöyle devam etti:
"Kemal bey yüzde 45'lerde kalsaydı zaten orada duramazdı. Yüzde 48 gibi toplumsal muhalefetin oyunu aldı. Ancak üstüne koyamadı. Karşı taraftan oy getiremedi. Çok fazla kutuplaştırıldı, montajlarla karşı karşıya kaldı. Zaten Dersimli Kemal olarak üzerinde durduğu birtakım sosyolojik fay hatları nedeniyle dezavantajları vardı. Karşı tarafın propagandasıyla da bu dezavantajı arttı. 'Kemal Kılıçdaroğlu aday olmalı mıydı?' sorusuna 'Hayır' derdim. Fakat Kılıçdaroğlu kendisini en imkansız adaydan en mümkün olana dönüştürdü. Aday olarak performansı üst düzeydeydi. Türk siyaseti yaşlandı. Genel olarak gençleştirilmeli Kemal beyden bağımsız olarak. Devlet Bahçeli de istifa etmeli. Belki Tayyip Erdoğan da yerine birini yetiştirmeli. Dedelerle bu iş olmaz. Siyasetin yaşının 50'nin altına inmesi gerekiyor. Kemal bey istifa etmeli mi? Yüzde 48 almasıydı evet etmeli derdim. Ancak bu oran onu yerel seçim sürecine taşır. Sağlıklı ve kontrol edebileceği bir değişimi ister. Ben istifa beklemiyorum. Parti meclisinde muhtemelen oybirliği ile Kemal beyle devam kararı açıklanacaktır. Kemal beyde yeni MYK'sını pazartesi-salı günü duyuracaktır."
"İZMİR CHP VİTRİNİNDE DAHA FAZLA YER ALMALI"
CHP Merkez Yürütme Kurulu'nda İzmir'den de isimler görülebileceğini belirten Yaldız konuşmasını şöyle sürdürdü:
"İzmir'in CHP yönetiminde daha fazla yer almasını bekliyorum. Rıfat Nalbantoğlu, Ednan Arslan olabilir. Parti Meclisi'nde Devrim Barış Çelik zaten var. İzmir'in CHP vitrininde daha fazla yer almasını bekliyorum. Almalı da. İzmir'in yokluğu CHP Genel Merkezi'nde her zaman hissedilmiştir. İzmir hep ithal adaylarla temsil edildi. Selin Sayek Böke son genel sekreterdi. Selin hanım İzmir'i ne kadar temsil etti. Selin hanım İzmir'i ne bilir ki. Yani 30 ilçeyi say desek 10 tanesini bir çırpıda sayabilir mi? Yüksel Taşkın'ın geçmişi İzmir'de Cumhuriyet Halk Partisine zarar verdi. 'Ekrem İmamoğlu'nun İstanbul'da istemiyorum dediği isimleri İzmir'e gönderdiler' diye konuşuluyor. İmamoğlu İstanbul siyasetine hakim bir isim.
Sadece CHP değil, tüm partiler özelinde İzmir'in siyasetin ikinci ligine düştüğü kanısındayım. İzmir uzun yıllardır, siyasal iktidara direnç gösterdiği dönemlerde de CHP ve AK Parti özelinde hak ettiği değeri görmemiştir. Ne İsa'ya ne Musa'ya yaranmıştır. İzmir siyasetinin ürettiği kabine üyesi yok denecek kadar az. İzmir bakansız kaldığı gibi muhalefeti de taşıyan güç. İzmir CHP'ye yanlış yapmıyor. CHP ne yaparsa yapsın İzmir İzmirliliğini CHP'ye gösteriyor. CHP'de İzmir ne kadar dinleniyor. Bunlar tartışmaya açıktır. Ulusal ölçekte İzmir Türkiye'nin üçüncü büyük kenti özelliğini kaybetti."
"İYİ PARTİ'NİN İZMİR'DE POTANSİYELİ VAR"
Seçim sonuçlarını İzmir'de ilçeler bazında değerlendiren ve önümüzdeki yerel seçimlerle ilgili çıkarımlar yapan Yaldız sözlerini şöyle sürdürdü:
"İstanbul ve Ankara'da, özellikle İstanbul'da Erdoğan ve Kılıçdaroğlu makası daraldı. Bu İstanbul'un tekrar Erdoğan yönetimine geçmesinin işaret fişeğidir. İstanbul ve Ankara belediye başkanları sahaya çıkarıldılar ve siyasi kariyerlerinin ilk yenilgilerini almış oldular. 'Yenilgi nedir'i gördüler. İYİ Parti'den açıklama yapıldı. 'Altılı Masa bitti' dediler. 'Yerel seçimde ittifakta olmayacağız' derlerse CHP'yi ciddi anlamda bölerler. CHP, Millet İttifakı kurgusunun bedelini öder. Bazı ilçelerde seçimi kaybedecek kadar bölerler ama ben bu senaryoya pek ihtimal vermiyorum. İYİ Parti yerel ölçekte kendisini kanıtlamak isteyecektir. İzmir'de büyükşehir için ayrı bir aday çıkararak yapabilir bunu. Yahut büyükşehiri CHP'ye bırakıp, belli ilçeleri en az 10 ilçe diye düşünüyorum talep edebilir. Cumhur İttifakı'nın İzmir'de 32-33 oyu var. Dış ilçelerde daha fazla. 3 İzmirli'den 1'i Erdoğan'a oy verdi. Erdoğan uzunca süredir bu 30'lara oturdu.
Bir yıl önceki çalışmamızda, geçen yıl Haziran ayında yüzde 17'ydi İYİ Parti. Masadan kalktı, tekrar oturdu. O arada 6-7 düştü, sonra yeniden yüzde 11'i gördü. İYİ Parti'nin İzmir'de potansiyeli var. Bu potansiyelin birkaç nedeni var. İYİ Parti İzmir'in milliyetçi, Atatürk çizgisine uygun. Liderinin merkez sağda referansı var, eski Doğruyol partilidir. Liderinin, Selanik kökenli olduğunu vurgulaması İzmir'deki göçmenleri etkiler. Potansiyelini teşkilat yapısı ve kadroları nedeniyle açığa çıkaramıyor. Bahçeli'yi sevmeyenler partisinin ötesine taşınamadı İYİ Parti."
"CHP GENEL MERKEZİ İZMİR'İ YORDU"
İzmir'deki araştırmalardan örnekler veren Ümit Yaldız şöyle konuştu:
"Seçmene 'En başarılı muhalefet lideri kimdir?" diye soruyoruz. CHP'lilerin yüzde 43'ü Kılıçdaroğlu diyor. Yüzde 32'si Meral Akşener diyor. Bunun anlamı Akşener'in atacağı 2-3 doğru adım CHP içerisinde heyelana dönüşebilir. CHP seçmeninde Akşener sempatizanları var. Siyaset bir üçüncü seçeneği görünce seçmen İzmir'de tamamen kayabilir. 25 senelik bir CHP yorgunluğu var İzmir'de. 'Odun da koysak İzmir seçer' anlayışına sığındığı için CHP Genel Merkezi İzmir'i yordu. AK Parti'nin yüzde 40'ın üzerinde seçim kaybettiği en az 10 ilçe var. 44'le, 48'le seçim kaybettiği yer var. Butik oranların olduğu ilçelerde tablo her an doğru bir adayla, CHP'nin yanlış bir adayıyla, o cephede yaşanacak bir bölünme ile tersine dönebilir. Cumhur İttifakı seçmenini konsolide etmiş durumda. Siyaset sahnesini sıcak bir yaz bekliyor. Cumhuriyet Halk Partisi'nin son yıllardaki en zor yerel seçimi önümüzdeki seçimdir. CHP'ye de ders vermek isteyebilir İzmirli. CHP'nin burada aday bazında da strateji bazında da yanlış lüksü yok. Psikolojik üstünlüğü ele aldı karşı taraf. Bir milyon paket oyu var AK Parti'nin İzmir'de. Değişim sağlayamazsa da 8-10 ilçeyi koparabilir."
Sayfa başına git