Türkiye'de milyonlarca emekli, her altı ayda bir enflasyon oranında maaş artışı alıyor. Ancak yapılan ve emeklinin maaşına eklenen bu artışlar emekli aylıklarının alım gücünü korumakta ne yazık ki yetersiz kalıyor. Ekonomist ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, Dünya Gazetesi'nde yazmış olduğu köşe yazısında emekli maaşlarının yeniden düzenlenmesi gerektiğine dikkat çekerek, daha etkili yöntemlerin hayata geçirilmesi gerektiğine değindi.
SEYYANEN ZAM, İNTİBAK VE REFAH PAYI ÜÇGENİ
SGK uzmanı Özgür Erdursun’a göre geçmişte uygulanan seyyanen zam, intibak ve refah payı gibi yöntemler emeklilerin gelirlerini bir nebze iyileştirse de son yıllarda bu uygulamalarda ciddi eksiklikler yaşanıyor.
Seyyanen zam, herkese eşit miktarda yapılan maaş artışı anlamına geliyor. Türkiye’de en son 2016’da emeklilere 100 TL’lik bir seyyanen zam yapılmıştı. Ancak 2023 yılında yalnızca memurlar bu haktan faydalanabildi; 8.077 TL’lik zam emeklilere yansıtılmadı.
İntibak düzenlemesi, emekli maaşlarındaki adaletsizliği gidermek amacıyla yapılan yasal bir düzenleme. Son olarak 2011’de yalnızca 2000 yılı öncesi emekli olan SSK’lılara uygulanmıştı. Erdursun’a göre intibak, emekli aylıklarını güncellemede en etkili yöntemlerden biri.
Refah payı ise, yüksek enflasyon dönemlerinde maaş artışlarına ilave edilen bir fark. En son 2023 Temmuz ayında emeklilere yüzde 5,23, memur ve memur emeklilerine ise yüzde 7,45 oranında refah payı eklenmişti. Ancak 2024 ve 2025’te bu ekleme yapılmadı.
KİM NE KADAR ZAM ALACAK?
Temmuz ayında açıklanacak olan yeni enflasyon verilerinin, daha önce tahmin edilen yüzde 15’in üzerinde, yüzde 20’ye yakın olacağı öngörülüyor. Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emeklilerine ortalama yüzde 20, memur emeklilerine ise yüzde 17-18 oranında artış yapılması bekleniyor.
Beklenen bu artışla birlikte en düşük emekli maaşının 14.469 TL’den 17.250-17.500 TL seviyelerine çıkması, diğer maaşların da benzer oranlarda artması öngörülüyor. Örneğin; 15 bin TL maaş alan bir emeklinin maaşı 18 bin TL’ye, 50 bin TL maaş alan bir emeklininki ise 60 bin TL’ye kadar yükselebilir.
Enflasyon farkı ile yapılacak maaş artışları emeklilere bir nebze nefes aldırsa da kalıcı bir çözüm olmayacağı belirtiliyor.
Erdursun, özellikle intibak düzenlemesinin yeniden gündeme alınması gerektiğini vurgularken, hükümetin mevcut ekonomi programı çerçevesinde ilave bir iyileştirme yapma ihtimalinin düşük olduğunu ifade ediyor.
Emekliler ise Temmuz ayında yapılacak açıklamalara kilitlenmiş durumda.
Sayfa başına git