Birçok Avrupa ülkesine yaş sebze ve meyve ihracatı yapan Muğla’daki toptancı hal esnafının yaşadığı ekonomik sıkıntı nedeniyle üretici arasında yaşanan sorunlar Muğla Büyükşehir Belediyesi aracılığı ile ortadan kalkıyor.
Hal esnafı, yaşadığı ekonomik sıkıntılar nedeniyle üreticiye borçlanması ve mal alamaması nedeniyle kepenk kapatma noktasına gelirken Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin hal teminatı yönetmeliği esnafa can suyu oldu. 2014 yılından 2021 yılı sonuna kadar olan sürede zor durumda olan ve borçlarından kaynaklı mal alamayan esnafa Büyükşehir Belediyesi tarafından yaklaşık 3 milyon 642 bin TL ödeme yapıldı. Aynı zamanda büyükşehir belediyesi, üreticiyle esnaf arasın uzlaşmasını sağlayarak kendi aralarında ödeme planı oluşturmasına yardımcı oldu.
Üretici Mustafa Şahin, “Tek tutunacak dalım büyükşehir oldu”
Ekonomik olarak çok büyük sıkıntılar çektiklerini söyleyen Nar üreticisi Mustafa Şahin, “Ben 2013 yılında nar alışverişi yaptım. Buradan 7 bin 500 TL alacağım vardı. Ancak 3-4 yıl ben bu parayı alamadım. Alacağımı da düşünmüyordum. Büyükşehir belediyesinden görevli arkadaşlarımızdan biri akşam beni arayıp paranın hesabıma yattığını söyledi. O günden bugüne hale giren hiçbiri ürünümde parasını alabilir miyim diye kafamda soru işareti kalmadı. Ekonomik olarak zor durumda olduğumuz şu günlerde büyükşehir belediyesi tek tutunacak dalım oldu. Artık malım hale girdiğinde kesin dönüşü oluyor. Büyükşehir varsa bizde varız” dedi.
Üretici Salih Öksüz, “Çocuğumu okutamaz duruma geldim”
55 Bin TL alacağını alamayan Nar üreticisi Salih Öksüz, hale yılda yaklaşık 180 – 200 ton nar verdiğini belirterek, “2014 yılı öncesi verdiğim 100 ton nar karşılığında almam gereken 55 Bin TL param vardı. Ancak 4-5 yıl boyunca ben bu paramı alamadım. O süre zarfında da çok büyük sıkıntılar çektim. Çocuğumu okutamaz duruma geldim. Evime ekmek götürmek ve dışarıya olan borcumu kapatmak için elimdeki ineğimi satmak zorunda kaldım. Büyükşehir Belediyesi sayesinde alacaklarımı aldım ve maddi olarak rahatlama yaşadım. Tekrar işimi yapabilir duruma geldim” ifadelerini kullandı.
Hal esnafı Muhammer Akça, “Adımız üçkâğıtçı olacaktı”
Toptancı hallerinin büyükşehir belediyesine geçmeden önce piyasaya yaklaşık 270 Bin TL borcu olduğunu eski sistemde olsaydı dükkânının elinden gideceğini söyleyen hal esnafı Muharrem Akça, şunları söyledi;
“Biz bir aile şirketiyiz. Babadan kalma olan bu işimizi ben 15 yaşından bu yana yapıyorum. Kimi zaman çok kazandık kimi zamansa iflas etme durumuna geldik. En büyük sıkıntıyı da 2013-2014 yıllarında yaşadım. Hallerin eski sisteminde yönetim dükkanları istediği gibi fes edebiliyordu. Borçlu olan borcunu ödeyemiyordu. Ödeyemediği gibi dükkan elinden alınıyordu. Alacaklı alacağı ile kalıyordu. Sonra büyükşehir belediyesi geldi hal yasaları büyükşehir yasalarıyla değişti. Eski yönetim olsa dükkanı elimden alır, benim adım da piyasaya üçkağıtçı olarak çıkardı. Bana göre ben bu olayın ucundan döndüm. O da büyükşehir belediyesi sayesinde oldu. Büyükşehir eski yönetim gibi yapmadı ve beni topluma küstürmedi. Bize para kazandırdı. Beni korudu, çiftçiye benim adıma güven verdi. 270 Bin TL beni sıkmadan ödememi sağladı ve şuan son taksitimi ödeyeceğim. Büyükşehir sayesinde biz piyasada ayakta durabildik ve sadece biz değil bizimle çalışan 40’a yakın yevmiyecide işine devam etti.”
Ahmet Akça, “Büyükşehir öncesi borçtan işçi çıkarmak zorunda kaldık”
Karaçulha hal esnaflarından Ahmet Akça, 1995 yılından bu yana komisyonculuk yaptıklarını söyleyerek, “Yaptığımız iş ticaret. Bunun inişi de çıkışı da oluyor. 2013’ten önce umutsuzluğumuz vardı. Büyükşehir bazı şeylerde bizi idare etti. Teminatlarımızı yatırdığımız ve yatıramadığımız günler oldu. Büyükşehir bize çalışsınlar ve borcunu ödesinler dedi. Eğer biz çalışamasaydık büyükşehir bize kepenk kapattırsaydı borcumuzu halka ödeyemezdik. Çalışmayan demir ışıldamaz. Arabistan, Katar, Sudiarabistan, Yunanistan’a ihracat yapıyoruz. Büyükşehir belediyesi sayesinde bu işlerimize devam edebildik. 2013 öncesi yaşadığımız sıkıntılarda işçi çıkarmak zorunda kaldık. İşçinin parasını ödeyemedik. Şuanda işçi parasını alıyor ve daha verimli çalışıyor. Çok gariban gelerek bizden nasiplendi. Büyükşehir bu adam borcunu öder dediler. Bizim arkamızda durdu ve bize kefil oldu” diye konuştu.