İzmir’de Helenistik dönemden beri kentin alışveriş merkezi olan tarihi Kemeraltı Çarşısı, bir yandan AVM'lerle mücadele ederken, diğer yandan da son yıllarda artan internetten alışverişe karşı ayakta kalmaya çalışıyor. İnsanların 'tık'layarak değil, görerek, dokunarak, giyerek, koklayarak geleneksel yöntemlerle alışveriş yaptıkları tarihi çarşıda, dijital alışveriş nedeniyle müşteri sayıları düştü. Dükkan kiraları, personel giderleri ve stopaj masrafları nedeniyle sıkıntılı bir süreçten geçtiklerini dile getiren esnaf, son dönemde gittikçe artan internet alışverişlerinin de müşterilerini azalttığını söyleyerek farklı çareler arıyor. Çarşı esnafı, 'Black Friday'a karşı 'Bereketli Cuma' kampanyası başlatarak bunu mağaza vitrinlerine astıkları renkli pankartlarla duyurdu.
25 yıldır cep telefonu ve aksesuarları satışı yapan Leyla Baydar, internet alışverişlerinin yeni gözdesinin cep telefonları olduğunu vurgulayarak süreçten olumsuz etkilendiklerini söyledi. Müşterilerin gelip telefonlara baktığını ve bilgileri aldıktan sonra gidip internetten araştırdığını anlatan Baydar, "İnternette aynı telefon daha ucuz oluyor. Ama onların da garanti kapsamı farklı. Bundan zarar görüp bizi tercih edenler de var. Çünkü müşteri internetten alınca hangi teknik servise vereceğini bilemiyor" dedi.
İnternetle rekabet edebilmek için kar payını düşürdüğünü ve bazen geliş fiyatından telefon sattığını anlatan Baydar, şunları söyledi:
"Bir ürün çok satılıyorsa ondan fazla almaya çalışıyorum. Dükkan kiralarımız çok yüksek. Kampanyalar olduğu zaman biz zarar ediyoruz. Özellikle aralık ayında çok kampanya oluyor. Ben de bunu düşünerek fiyatları indirdim. Kara cuma, çılgın cuma diyorlar, ben de 'Bereketli cuma' yaptım. Böyle müşteri toplarım diye düşündüm. Şimdilik ilgiden memnunum."
'BU MODA GEÇİCİDİR'
Kemeraltı Çarşısı'nda gözlük satışı yapan Necati Ortabaş da internet alışverişlerinin geçici olduğunu söyledi. Beş duyu kullanılarak yapılan alışverişlerin vazgeçilmezliğini savunan Ortabaş, şöyle konuştu:
"Bir ayakkabı alırken deneyip, ayağı sıkıp sıkmadığı kontrol edilmeli, rengi, derisi hissedilmeli. Eve alınan objelerin dahi yakından görülerek alınması gerekir. Ama günümüzde insanlar internet alışverişine yöneldi. Belli bir zaman sonra bunun yanlış olduğu anlaşılıp, geleneksel alışverişe dönüleceğine inanıyorum. Bu geçici bir modadır. İnternetten satışlarda genel giderlerin daha az olması, mağaza giderinin hiç olmaması nedeniyle karlılık oranları daha fazla. Ama indirimlerde yanıltıcı fiyatlar da var. Rekabet kurulunun ve tüketici masalarının bunu kontrol etmesi gerekir. Öte yandan ürünün orijinalliği de önemli. Perakende mağazalarından alınan ürünlerin etiketleri kontrol edilerek garanti kapsamında satın alınır. İnternet alışverişlerinde iade hakkı olsa da bu süreçte sıkıntılar yaşandığını biliyoruz."
'İNTERNETTE OLMAYANI SATIYOR'
Tarihi çarşıda giyim üzerine ticaret yapan Celil Ayhan Sudaş ise şunları söyledi:
"Biz çarşı esnafı olarak zaten AVM'lerden dolayı sıkıntılıyız. Dünyanın en büyük çarşısı Kemeraltı çarşısıdır. Ama çarşımızın üstünün açık olması, yazın güneşten, kışın yağmurdan koruma imkanını kısıtlıyor. O yüzden dezavantajlıyız. İnternette sürekli indirimler yapılıyor. Bunların içerisinde gerçek olanlar vardır. Firmaların elindeki bazı son kalan ürünleri satmak için fırsat kolladığını düşünüyorum. Bunlar farklı ticari manevralardır. Biz de satışları arttırmak için farklı ürünler getirmeye çalışıyoruz. İnternette ya da AVM'lerde olmayan ürünler bulmaya çalışıyoruz."
HÜKÜMETTEN YAPTIRIM BEKLENTİSİ
Tarihi Kemeraltı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, serbest piyasa ekonomisinde herkesin istediğini, istediği şartlarda satabileceğine dikkat çekerek, tüketicinin alışveriş şeklinin değiştiğini vurguladı. Tüketicinin dokunarak, koklayarak, gördüğü, giydiği ve üzerine yakıştırdığı bir ürünü almasından yana olduklarını ifade eden Girgin, "Benim internetten alışveriş kültürüm yok. İnternet bankacılığı dahi kullanmıyorum. Hala sokaktan ve Kemeraltı'ndan giyiniyorum. Yeni nesil hazırcı oluyor. Bu sorun, ülke sorunudur. İnternette kira yok, eleman gideri yok, stopaj yok. İnanılmaz bir uçurum var. Hükümetimizin de bir yaptırımı olmalı. Yeni bir düzenleme bekliyoruz. Benim 10 liraya aldığım malı 12 liraya satmam imkansızken, onların 10 liralık malı piyasaya düşmeden 7-8 liraya satması bizim altından kalkabileceğimiz bir durum değil. Çok dükkan kapatan esnaf var. Kiralar yüksek. Kemeraltı'nın en büyük sorunu bu. Yüzde 20-25 oranında indirim yapılması ve devlet primlerinin artmaması taraftarıyız. Çünkü bu dönemde dünyada bir kriz varken, biraz daha hoşgörülü ve naif olunmalı" dedi.
ESNAFTAN E-TİCARET HAMLESİ
Çağın getirdiği en önemli yeniliklerden birisinin online ticaret olduğunu ifade eden İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (İESOB) Başkanı Zekeriya Mutlu da, hem Türkiye'de hem de dünyada internet üzerinden alışveriş yapma oranının her geçen gün arttığını söyleyerek alışveriş kültürünün e-ticarete kaymasıyla bu pazarın hızla büyüdüğünü kaydetti. Gelişen teknolojiye uyum sağlamak, değişen koşullar karşısında ayakta kalabilmek ve rekabet edebilir olmak için tüm işletmelerin e-ticarete yönelmesi gerektiğini anlatan Mutlu, "Bu noktada esnaf sanatkarlarımızın da internet üzerinden pazarlarını genişletmeleri bir zorunluluk haline gelmiştir. Günümüzde değişime karşı duranlar değil, yeniliklere uyum sağlayanlar, özellikle de değişimleri yaratanlar varlıklarını koruyabileceklerdir. Yani işletmeler kendi yapıları içinde ya da dışarıdan alacakları hizmetlerle e-ticaret sistemini kurmalı ve mevcut iş yapış biçimlerini bu modele göre revize etmelidirler" dedi.
E-ticaretin esnaf teşkilatı tarafından benimsenmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla bir proje geliştirdiklerini de söyleyen Mutlu, üyelere e-ticaret alt yapılı web sitesi hizmeti sunduklarını belirtti. Ücretsiz olarak hazırlanacak kurumsal web sitesinin ardından esnaf sanatkarların, bağlı bulundukları meslek odalarından alacakları KOD ile 3 ay süresince yine ücretsiz web sitesi desteği alabileceğini dile getiren Başkan Mutlu, şunları anlattı:
"3 ayın ardından verilen hizmetlerden memnun kalanlar, indirimli olarak hizmetlerden yararlanmaya devam edecektir. Daha hemen ilk adımda e-ticaretle tanışmamış olan yüz esnaf sanatkarımız, sunduğumuz imkandan yararlanmıştır. Devam etmek istemeyenler ise, dilediği zaman herhangi bir cayma bedeli ödemeden sitesini kapatabileceklerdir. İnsanlar artık bilgisayarları ile telefonları ile ürün seçip masalarından kalkmadan, evlerinden, ofislerinden çıkmadan fiyat karşılaştırması yaparak internet üzerinden satın almaktadırlar. Böyle bir süreçte projemizle esnaf sanatkarların rekabet gücü artacaktır."
Sayfa başına git