Koca'nın açıklamalarının satırbaşları şu şekilde;
'EN ZOR DÖNEMLERDEN BİRİSİNDEN GEÇİYORUZ'
''Bu konuşmanın amacı geldiğimiz nokta konusunda değerlendirme yapmaktır. Hepimiz için yararlı sonuçlar çıkacağına inanıyorum. Aylardır süren şartlar herkesi yordu. Sorunu tam gerilettiğimizi düşündüğümüz noktada yeni zorluklar ortaya çıktı. Bunlar görmezlikten gelinemeyecek gerçekler ve aşağı yukarı dünyanın her yerinde ortaktır. Sayısal verilere ve toplumun azalan psikolojik direncine bakıldığında ülkemiz salgın boyunda yaşadığı en zor dönemden birini geçirmektedir. Toplam vaka sayımız 3 milyon 798 bin 333'e vefat sayımız 33 bin 702'ye uzaklaşmıştır. Vakaları il il gösteren harita yayınlıyoruz. Bu harita vakaların her yerde artışta olduğunu gösteriyor. Şu anda iki olumsuz faktör güçlerini bize karşı birleştirmiş, yol almamızı zorlaştırmaktadır. Belirsizliğin verdiği gerginlik içinde zamanla yorulmuş olmamız diğer faktör virüsün yeni varyantlarıdır. Yorgunluğun haklı sebepleri var. Mutasyon ve varyantlar konusunda ise genelde beklenti şansın bizden yana olmasıydı ama şu an için bu gerçekleşmedi.
'ÇOK SAYIDA MUTANT VİRÜS TESPİT ETTİK'
Kovid-19'un eskisinden daha hızlı yayılım göstermesinin sebebi virüsün yeni varyantlarına bağlanılmaktadır. Varyant farklılık göstermiş virüs demektir. Virüsün geçirdiği değişim bazen etkisiz hale gelmesi mümkün olabilir. Vaka artışlarında etkisi yüksek olan varyantlarla virüsün daha ciddi değişime uğramış şekli olan mutantların işi zorladığı gerçektir. Bunlar hastalığın daha ağır geçirilmesine neden olabilmektedir. Son haftalarda çok sayıda mutant ve varyant virüs tespit ettik. Virüsün bu şekli koronavirüse göre daha hızlı yayılmaktadır. Bunun dışında tespit edilen başka varyantlar var. Güney Afrika varyantı 11 ilimizde 285 kişide, Brezilya 9 ilde 166 kişide görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü'nün yüksek bulaştırıcılığı nedeniyle sıkı takibini tavsiye ettiği mutasyona 4 bin 820 vakada rastlanılmıştır. Yeni durum gün be gün hastaneye başvurular ile yatan hasta sayısını da etkiledi. Hasta yoğun bakım oranında dramatik artış yoktu ama gelişmeler ciddi veriler ikaz edicidir. Sağlık birimlerimizin hizmetleri eksiksiz sürmektedir. Yükümüz ağırlaşırsa örneğini daha önce yaşadığımız gibi bir düzenlemeye gitmek zorunda kalabiliriz.
65 YAŞ ÜSTÜ TABLOSU
Birkaç tabloyu özellikle vermek istiyorum. Burada 65 yaş üstünü görüyoruz. Sağlık çalışanlarının aşı sonrasını özellikle toplam vaka sayısı içindeki oranını görmüş oluyoruz. 65 yaş üstü vatandaşlarımızın 1 Ocak itibariyle toplam vaka içindeki oranı 17.7, şimdi ise yüzde 8.2, yani aşılama sonrası neredeyse toplam vaka sayısı içinde yarı yarıya düşmüş durumda. Bu dönemde aşılanan kişi sayısı ise 65 yaş üstü yüzde 76.4, yani 100 aşılanamadı. Halen yüzde 23.6 oranında 65 yaş üstü vatandaşımız aşısı tanımlandığı halde yaptırmış değil. Sağlık çalışanlarına baktığımızda toplam vaka içindeki payı Ocak başında yüzde 5.3, aşılama oranı yüzde 86. Yüzde 86 oranıyla birlikte toplam vaka içindeki payı 1 Ocakta yüzde 5.3 iken şu an 1.37'ye kadar indi.
Burada ise hastanede özellikle 65 yaş üstü sağlık çalışanlarının hastanede yatışlarını gösteren tablo. Yatanlar içinde 65 yaş üstü 57.4 iken şimdi yüzde 31'e kadar düşmüş durumda. Neredeyse yarı yarıya kadar. Sağlık çalışanlarında bu daha belirgin. Yüzde 3.1 iken şu an 0.78. Yani dörte bir hatta beşte bir oranına inmiş durumda. Bu tabloda yoğun bakımda yatan vakalar içinde 65 yaş üstü ve yine sağlık çalışanlarının oranını görüyoruz. Yoğun bakımda yüzde 68,8'dan yüzde 47.4, sağlık çalışanlarımız yüzde 1.1 iken şu an 0.25'e inmiş durumda. Burada entübe vakalar içinde 65 yaş üstü ve sağlık çalışanları, özellikle aşıladığımız için aşının etkisini görmek açısından bu iki grubu söylüyorum. Ortalama 42 gün sona etkisinin olduğunu görüyoruz. O nedenle Ocak başından itibaren bugüne doğru daha net düştüğünü göstermek için. Entübe vakalarda 65 yaş üstü yüzde 71'den yüzde 54'e indiğini görüyoruz. Sağlık ç alışanlarından yüzde 1.1 iken şu an 0.15'e inmiş durumdadır.
Vefat edenler içinde ise 65 yaş üstü vatandaşlarımızın yüzde 65 oranında düştüğünü görüyoruz. Aşılama oranında yüzde 76.4 olduğunu ifade etmek istiyorum. Aşının 65 yaş üstü ve sağlık çalışanlarına yoğun yapıldığı için hem hastanede yatış, hem yoğun bakım hem de entübe olan hastalar boyutuyla baktığımızda belirgin bir fayda sağladığını o nedenle vatandaşlarımızın bu noktada tanımlanmış olan kişilerin aşılarını yaptırma noktasında hassasiyet göstermelerini özellikle ifade etmek istiyorum.
'ALTERNATİF ÖNERİLERİ SUNACAĞIZ'
Bugün Bilim Kurulu özellikle yarından itibaren Ramazan'ın başlamasıyla birlikte ne gibi tedbirler alınabilir, önerilerimiz neler olabilir diye genel kapsayıcı bir şekilde hazırlık yapıldı. Yarın sayın Cumhurbaşkanımızın başkanlığında kabine toplantısı var. Bu kapsayıcı alternatif önerileri sunmuş olacağız. O çerçevede sayın Cumhurbaşkanımız alınan kararları uygun gördükleri halde açıklarlar. Ramazan ayını çok önemli görmeliyiz. Mutant ve bulaşıcılığın arttığı bir pik dönemi yaşıyoruz. O denedenle yakın temasın son derece önemli olduğunu, yakın temas ve hareketliliği azaltıcı bir duruma girmek durumundayız.
RUSYA'NIN SEYAHAT YASAĞI
Rusya ile özellikle Sağlık Bakanı mevkidaşımla iki defa görüşmüştüm. Yakın zamanda bir heyet göndereceklerini ve burada özellikle bizim bazı bölgelerde Muğla, Antalya, İzmir gibi Aydın gibi sertifikasyon bir bölge. O bölgede aldığımız tedbirleri görme noktasında heyetin geleceğini, on a göre önümüzdeki dönem değerlendirmenin daha rahatlıkla yapılabileceğini söyleyebilirim. Bizim aldığımız tedbir ve sertifikasyon uygulamalarını gördüklerinde farklı bir yaklaşım içinde olacaklarını söyleyebilirim. Bu yaşadığımız Türkiye'de üçüncü İstanbul için dördüncü pik. Vaka sayısının yoğun olduğu, ağır hasta sayımızın artmadığını rakamlardan görüyorsunuz. Şu dönemde sağlık altyapımız açısından ciddi bir sorun olmadığını çok rahat söyleyebiirim. Yatak doluluk oranlarımızın şu an yüzde 56.2 olduğunu söylemek istiyorum. Servis yatağı doluluk oranında sorunun olmadığını söyleyebilirim. Yoğun bakımlar için ise erişkin yoğun bakım son derece önemli. 47 bin yoğun bakınımızın 32 bini erişkin yoğun bakım olarak kullanılıyor, yüzde 71.3, yüzde 30'a yakın kapasitemizin olduğunu bu da 10 bine yakın ağır hasta anlamına geldiğini ifade etmek istiyorum. Bazı illerimizde yer yer birtakım sorunlar yaşadığımız oluyor. Yüzde 80'in üzerinde yoğun bakım doluluğu oran birkaç ilimizi söyleyeyim Sinop, İzmir, Çanakkale, Bartın, Edirne ve Rize. Yoğun bakım doluluk oranı yüzde 80'in üzerinde bu illerimizde. Erişkin yoğun bakım anlamında yüzde 71.3
Bunu yakınen takip ettiğimizi, kapasiteyi arttırma içinde olduğumuzu ifade ediyoruz.
PANDEMİNİN TİCARETE DÖNMESİ
DSÖ'nün 2 hafta önce bir toplantısı olmuştu. O toplantıya özellikle basın toplantısına katılımın az olduğu nadir bir toplantıydı. Aşıyla ilgili fikri mülkiyet haklarının çözülmesi gerektiğini ifade ettim. Bütün dünyada üretimin yapılacağı, her ülkede olacaksa fikri mülkiyet haklarının çözülmesiyle erişimin daha kolay olacağını ifade ettim. Onlar da bu sürecin içinde olacaklarını belirtti. Üretme becerisi olan bütün ülkelerde, bunun önünün açılması kanaatindeyim. DSÖ'nün basın toplantısında da özellikle ifade etmiştim.
RAMAZANDA AŞI TEDARİĞİ
Aslında erişebileceğimizi düşündüğümüz 3 aşı söz konusuydu. Birincisi Rusya'dan Sputnik aşısı, ikincisi Biontech ve üçüncüsü Çin'de üretilen kullandığımız aşıydı. Hem BionTech ve Sinovac'ın Türkiye'de Faz 3 çalışması yapıldı. Sputnik aşısı Türkiye'de yapılamadı kronojksit yüzünden. Rusya ile görüşmelerimiz devam ediyor. Hem Türkiye'de üretimi hem de erken dönemde verebilecekleri aşı miktarıyla ilgili Rus mevkidaşımla konuşmam oldu. Yakın zamanda az miktarda Sputnik aşısının Türkiye'ye gelebileceğini söyleyebilirim. Bugüne kadar 26 milyon Sinovac aşısı geldi. Toplamda 100 milyonluk bir anlaşma yaptık Çin ile. Önümüzdeki 2-3 hafta içerisinde yeni aşıların gelebileceğini düşünüyorum. Bugüne kadar 4,5 milyon doz BionTech aşı geldi.
'BIONTECH AŞISI İÇİN 30 MİLYON SÖZÜ'
Biz opsiyonel olarak 30 milyona gelecek şekilde anlaşma yapmıştık. Uğur Hoca, Türkiye'ye aşı gönderme konusunda büyük gayret sarf ediyor. 'Haziran ayı için 30 milyon doz aşıyı şimdiden söz verebilirsin' dediler. Hem Mayıs sonu, hem Haziran'da bunu daha arttıralım diye görüşüyoruz. 10 gün içinde de rakamın ne kadar fazla olabileceğini netleştirmiş olacağız. Bizim Haziran sonuna kadar elimizde yoğun bir aşının olacağını söyleyebilirim. 40 yaş üstünü aşılayabileceğimizi ama bunun 30-35 yaşıyla ilgili bu son 30 milyon rakamıyla bunu söyleyebileceğimi ifade ediyorum. Aşıyı çeşitlendirmek için Ağustos ayından beri yoğun bir gayret içindeyiz. En geç haziran sonu olmak üzere, vatandaşımızı aşılayabileceğimizi söyleyebilirim. Onun için Ramazan ayını yakın teması azaltan biraz daha tedbirlere özen göstererek bu dönemi geçirirsek, aşıya erişim için çok uzun bir zaman olmadığını ifade etmek istiyorum.
YERLİ AŞI
Yerli aşıda Faz 2 çalışması bitti. 2-3 hafta içerisinde Faz 3 çalışmasına geçilebilir. Eylül ayında Faz 3'ü bitecek olan ve ilk aşımız diğer aşılarında Kasım gibi biteceğini, başarırsa üretime geçileceğini söylemek istiyorum. Sağlık çalışanlarının yüzde 86'sı aşılandı. %14'ü hala tanımlandığı için gidip aşısını yaptırabilir. 65 yaş üstü tanımlandığı halde %76. 4, yani 23.6'ı tanımlandığı halde aşısını yaptırmış durumda değil. Bunun başka çözümü yok. İlaçla ilgili somut bir gelişme dünyada yok ama aşıyla ilgili somut gelişmeler olduğu görülüyor. O yüzden vatandaşlarımız aşı sırası geldiğinde geciktirmeden aşılarını yaptırmalıdır.
AŞI OLUP SEMPTOM GÖSTEREN VAR MI?
Toplam vakalar içerinde ne kadar etkisinin olduğunu göstermeye çalıştım. Vefatlarla ilgili de sayıların yüksek olmadığını ama sonuçta aşıladığınız grup 60 yaş üstü, ek hastalığı çok olan kişiler. Aşıyı değerlendirme noktasında Bilim Kurulu dosyaları inceliyor. Etkisini önümüzdeki haftalarda açıklanmış olur.
GRİP AŞISI TARTIŞMASINDA SON DURUM
Grip çok gündem oldu. Bir dönem neredeyse 84 milyon vatandaşımızın grip aşısı yaptırması önerildi ve böyle bir kampanya söz konusu oldu. Bizim toplumumuzda bizim kadar maske kullanılmadığı, o yüzden infülenzanın maske kullanımı olduğu için çok düşük olacağını ve vatandaşımızı tedirgin etmeyin demiştim. Şu an biz halen infülenzayı görmedik ve 2 milyon 560 bin grip aşısı tedarik etmiştik. Bu aşının 2 milyonu yapıldı. Sağlık çalışanlarımızı yaptırdığı grip aşısı 260 bin oldu. İnfülenza daha çok çocuklarda görülür. Ama bu yıl çocuk polikliniklerinin ne kadar az olduğunu doktorlarımız görmektedir.
UZAKTAN EĞİTİME GEÇME TAVSİYESİ ALINDI MI?
Köy okulları, ve ilkokullar açık olduğu için öğretmenlerin aşılanmasına oradan başladık. 2-3 hafta içerisinde ilkokul öğretmenlerimizin aşılanmasını istiyoruz. 8. ve 12. sınıfların sınav günleri belli olduğu için fırsat eşitliğini sağlamak açısından eğitimin devam etmesi konusunda genel bir değişmez yaklaşım söz konusu. O sınıflarla ilgili öğretmenlerimizin tanımlayıp, ilkokullar dışında aşılamasını yapmak istiyoruz.
BİLİM KURULU TAM KAPANMAYLA İLGİLİ BİR ÖNERİSİ OLDU MU?
Sayın Cumhurbaşkanımız ifade etti; Ramazan'da dinlenerek tedbirlere uymayı söylemişti. Bilim Kurulumuz da bu yaklaşımda bulundu. Ben de yarın Kabine de bunları dile getirmiş olacağım. Sizlerin söylediği farklı olabilir ama toplumun psikolojik ekonomik yapısı da var. Bunların hepsi gözetilerek karar alınmış olur.
VAKALARIN ARTMASININ NEDENİ TEDBİRLERE UYULMAMASI MI?
Sorumlu hepimiziz. Bilim Kurulu salgının başından bu yana anlata geldi. Bu dönemde yakın temasla virüsün daha hızlı yayıldığını biliyoruz. Hepimizin üzerine düşeni yaparak bu kazanımları kaybetmeme içerisinde olmalıyız.
Sayfa başına git